Opvallende feiten uit het jaarverslag 2022 van de CREG

Deze pagina bevat een samenvatting van een aantal belangrijke ontwikkelingen en opvallende feiten uit het jaarverslag 2022 van de CREG. De volledige pdf-versie van het jaarverslag kunt u hier downloaden.

Belangrijkste nationale wettelijke ontwikkelingen

De belangrijkste wettelijke ontwikkelingen die in 2022 hebben plaatsgevonden op het gebied van aardgas en elektriciteit in België hebben betrekking op:

• Het sociaal tarief voor elektriciteit, aardgas en warmte
• Het capaciteitsvergoedingsmechanisme en de strategische reserve
• De voorschotfactuur en de vaste vergoeding van leveranciers
• Het plafond op de marktinkomsten van elektriciteitsproducenten
• De btw-verlaging en de andere steunmaatregelen

Elektriciteitsmarkt

• Zowel het totale verbruik als de belasting van het transmissienet van Elia zijn in 2022 aanzienlijk gedaald ten opzichte van de voorgaande jaren. De totale vraag daalde met 3,2% tot 81,7 TWh, terwijl de belasting met 9,7% daalde tot 64,0 TWh. Hoewel deze dalingen het hele jaar door werden waargenomen, werden de grootste dalingen geregistreerd tijdens de laatste drie maanden van het jaar.
• De totale elektriciteitsproductie bedroeg 89,9 TWh, i.e. de op één na hoogste waarde van de afgelopen jaren (sinds 2015). Alleen in 2021 werd er in België met 93,4 TWh meer elektriciteit geproduceerd. De daling ten opzichte van 2021 is voornamelijk toe te schrijven aan de vermindering van de nucleaire productie, die slechts gedeeltelijk werd gecompenseerd door een toename van de productie van gascentrales, wind- en zonne-energie.
• De gemiddelde prijzen op de Belgische day-aheadmarkt bedroegen het hele jaar lang € 244,5/MWh. Deze sterke stijging deed zich niet alleen voor in België, maar ook in de aangrenzende biedzones. We onderscheiden drie hoge prijspieken: begin maart, eind augustus en begin december. Tevens stellen we vast dat het algemene niveau van prijsconvergentie tussen België en zijn buren sterk is gedaald in vergelijking met de vorige drie jaren: er was slechts sprake van volledige prijsconvergentie voor 35,4 % van alle uren.
• De netto-uitvoerpositie van België is in 2022 met 6,3 TWh gedaald als gevolg van het saldo van de totale uitvoer (19,2 TWh) en de invoer (12,9 TWh). Het overgrote deel van de geëxporteerde elektriciteit ging naar Frankrijk (10,7 TWh), terwijl de grootste importvolumes uit Nederland kwamen (6,2 TWh). De structurele uitvoer van elektriciteit is een trend die sinds 2019 jaar na jaar wordt bevestigd, zij het in verschillende mate.
• De CREG Scan, gelanceerd in februari 2017, is bedoeld voor zowel particulieren als kmo's en zelfstandigen met een maximaal verbruik van 50.000 kWh/jaar voor elektriciteit en 100.000 kWh/jaar voor aardgas. De CREG biedt de verbruiker een unieke en praktische tool waarmee hij zijn contract, zelfs als het niet meer aan andere klanten wordt aangeboden (slapend contract), in zes muisklikken kan vergelijken met het huidige marktaanbod. Deze vergelijking is niet mogelijk op andere prijsvergelijkingssites, waar alleen het huidige aanbod wordt getoond. In totaal heeft de CREG Scan in 2022 9.962 producten (actieve en slapende) vergeleken, terwijl andere prijsvergelijkers slechts rekening houden met de 299 actieve producten op de markt. Sinds 2022 bevat de CREG Scan ook de producten die de in het net geïnjecteerde elektriciteit vergoeden. Deze toevoeging is bestemd voor consumenten met een digitale meter en een gedecentraliseerde productie-installatie (bv. zonnepanelen).
• De CREG bleef de consumenten informeren, in het bijzonder over de prijzen en hun evolutie, met name via de monitoring van de prijzen op de groot- en kleinhandelsmarkt, de jaarlijkse studie over de evolutie van de componenten van de elektriciteits- en aardgasprijzen, de studie over de stijging van de elektriciteits- en gasprijzen in België, de studie over de levering van grote industriële klanten in België, de studie over de prijzen op de energiemarkt voor huishoudens en kleine professionele verbruikers, de cijfers over de evolutie van de energieprijzen in België en in de buurlanden, de maandelijkse publicatie van de samenstelling van de factuur van de huishoudens, de maandelijkse publicatie van de minimumprijs per groenestroomcertificaat voor de productie tijdens de laatste twaalf maanden door windturbines in de Noordzee, de driemaandelijkse publicatie van de marktaandelen van de elektriciteits- en aardgasleveranciers in de drie gewesten en de publicatie van artikelen over de prijsvorming op LinkedIn.
• De CREG is de infographics en de maandelijkse boordtabel voor elektriciteit en aardgas blijven publiceren op haar website om de verbruikers alle informatie ter beschikking te stellen die nodig is om een gegronde keuze te maken.
• Globaal zijn de tarieven voor elektriciteitstransmissie in 2022 met 1,1% gedaald ten opzichte van 2021.

Aardgasmarkt

• In 2022 bedroeg het aardgasverbruik 161,3 TWh, wat een sterke afname met 15,2 % vertegenwoordigt ten opzichte van 2021 (190,2 TWh). Een groot deel van deze afname (19,2 TWh) is toe te schrijven aan de maatregelen die zijn genomen om de vraag naar aardgas te verminderen als gevolg van de sterke prijsstijging; een kleiner deel (9,6 TWh) kan worden toegeschreven aan de lagere verwarmingsbehoeften als gevolg van de mildere temperaturen in 2022.
• Ongekende omstandigheden op de internationale aardgasmarkten hebben geleid tot een belangrijke herschikking van de aanvoerroutes voor aardgas, waarbij aardgas uit Rusland (oosten) grotendeels is vervangen door aardgas uit het westen (LNG). Dit heeft geleid tot een aanzienlijke wijziging van de grensoverschrijdende aardgasstromen voor België.
• De gemiddelde gasprijzen op de kortetermijnmarkten zijn in 2022 meer dan verdubbeld op de belangrijkste drie gashubs (TTF, ZTP en THE). Het Belgisch platform ZTP kende een sterke stijging van gemiddeld 46,9 €/MWh in 2021 tot 101,9 €/MWh in 2022.
• De CREG heeft een studie uitgevoerd over de prijzen op de Belgische aardgasmarkt en heeft daarbij een analyse gemaakt van de markt, de prijsvorming, het prijsniveau, de prijssamenstelling en de facturatie in de verschillende segmenten (invoer, doorverkoop, levering aan residentiële afnemers, industriële afnemers en elektriciteitscentrales).
• De CREG is de nadruk blijven leggen op het verbeteren van de werking van de aardgasmarkt om de belangen van alle verbruikers te kunnen beschermen. Deze aspecten worden uiteengezet in het hoofdstuk elektriciteit.
• Om de consumenten te ondersteunen in de huidige context van hoge aardgasprijzen en in lijn met het akkoord over de methodologie voor de jaren 2024-2027, hebben Fluxys Belgium en de CREG beslist om de tarieven voor de vervoersdiensten vanaf 1 juli 2022 met 10 % te verlagen.

De CREG

Dit hoofdstuk beschrijft de werking van de CREG en de nauwe banden die ze onderhoudt met andere nationale en Europese instanties.

Het bevat ook een lijst van alle akten die het directiecomité in 2022 heeft goedgekeurd.